ഭക്തി ഒൻപത് തരത്തിലുണ്ട്

*നവധാ ഭക്തി*
അഥവാ ഒൻപത് തരത്തിലുള്ള ഭക്തി.

_ഹൈന്ദവ വിശ്വാസമനുസരിച്ച്
ഭക്തി ഒൻപത് തരത്തിലുണ്ട്. ഇങ്ങനെ ഒൻപത് വിധത്തിലുള്ള ഭക്തിയെ നവധാഭക്തി എന്നു പറയുന്നു._

*1. ശ്രവണം*
*2. കീർത്തനം*
*3. സ്മരണം*
*4. പാദസേവനം*
*5. അർച്ചനം*
*6. വന്ദനം*
*7. ദാസ്യം*
*8. സഖ്യം*
*9. ആത്മനിവേദനം*
എന്നിവയാണവ.

_*ശ്രവണം*_
ഈശ്വരനാമങ്ങൾ, സ്തോത്രങ്ങൾ, ചരിത്രങ്ങൾ എന്നിവ കേൾക്കുന്നതാണ് ശ്രവണം.

_*കീർത്തനം*_
കേട്ടറിഞ്ഞ കാര്യങ്ങൾ പ്രകീർത്തിക്കുന്നതാണ് കീർത്തനം.
സങ്കീർത്തനം, ഇതിഹാസ പുരാണ പാരായണം, ഭജനാർച്ചനകൾ എന്നിവ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

_*സ്മരണം*_
സദാ ഈശ്വരനെ ഓർത്തുകൊണ്ടിരിക്കുക എന്നതാണ് സ്മരണം. ആദ്യത്തെ രണ്ടെണ്ണം ഭക്തിയിലേക്കെത്താനുള്ള പ്രാഥമിക മാർഗങ്ങളാണെങ്കിൽ, ഭക്തി ഉണ്ടായിക്കഴിഞ്ഞ് ആദ്യമുണ്ടാകുന്നതാണ് സ്മരണം.

_*പാദസേവനം*_
ഈശ്വരപാദപൂജയാണ് പാദസേവനം കൊണ്ടുദ്ദേശിക്കുന്നത്. അത് കേവലമായ വിഗ്രഹപൂജയല്ല; ഈശ്വരസൃഷ്ടിയായ പ്രപഞ്ചത്തെ സേവിക്കൽ കൂടിയാണ്.

_*അർച്ചനം*_
ഈശ്വരാർച്ചന തന്നെയാണ് അർച്ചന.

_*വന്ദനം*_
ഭഗവാനെയും ഭഗവാന്റെ സൃഷ്ടികളായ എല്ലാറ്റിനെയും ഭക്തിപൂർവം വണങ്ങുന്നതാണ് വന്ദനം.

_*ദാസ്യം*_
ഈശ്വരനെ സ്വാമി അഥവാ യജമാനനായി കണ്ട് ദാസനെപ്പോലെ ജീവിക്കലാണ് ദാസ്യം.

_*സഖ്യം*_
ഈശ്വരനെ തന്റെ കൂട്ടുകാരനെപ്പോലെ കണ്ട് പെരുമാറാൻ കഴിയുന്ന ഭക്തിയുടെ ഒരു സമുന്നത തലമാണ് സഖ്യം.

_*ആത്മനിവേദനം*_
ഈശ്വരനിൽ തന്നെത്തന്നെ സമർപ്പിക്കലാണ് ആത്മനിവേദനം.

അനുക്രമം ഉയരുന്ന ഭക്തിയുടെ വിവിധ തലങ്ങളാണ് നവധാഭക്തി എന്ന സങ്കല്പത്തിലൂടെ അനാവൃതമാകുന്നത്.